Đọc sách sao cho hiệu quả

Có nhiều cách để tiếp thu kiến thức từ sách như đọc sách giấy, đọc sách trực tuyến hay nghe sách nói. Nhưng trong bài viết này mình sẽ chỉ tập trung chia sẻ về việc đọc sách giấy và tạm không đề cập đến 2 kiểu đọc sách từ trực tuyến và sách nói.

Với những ai đã từng đọc sách giấy, mọi người có cái cảm thấy rất khó để tập trung đọc sách trong một khoảng thời gian nhất định không? Hay là có đọc nhưng chỉ đọc được một vài trang rồi lại bỏ đấy không? Theo mình thì đây có lẽ là một câu chuyện không phải của riêng ai cả, hầu hết những ai mới tìm đến sách hoặc có những người đã đọc nhiều vẫn thường xuyên có cảm giác như vậy.

Cách đây khoảng 3 năm khi mà Việt Nam nói riêng và toàn thế giới nói chung đang có đại dịch Covid 19 bùng phát mạnh và vì thế ngày đó mình được nghỉ học rất lâu. Ở nhà thì quanh đi quẩn lại, mình cũng chẳng có mấy việc để làm, ngày đó mình với lên mạng đi tìm đủ các thể loại sách từ self-help tới các cuốn dạy làm giàu. Mình mua về để đọc nhưng đúng là có những cuốn mình đọc một ít còn lại là không đụng vào luôn. Mãi đến sau này khi mình đã đọc rất nhiều sách rồi, thì mình mới đúc rút ra được cách làm sao để đọc sách một cách hiệu quả nhất. Vậy để làm được điều này, việc đầu tiên mình thường làm đó là chọn sách phù hợp.

Chọn thể loại sách

Với một người bình thường khi họ muốn đọc sách về phát triển bản thân thì họ thường mua sách về đọc theo dạng

1. Lên Google tìm: “Các cuốn sách hay nhất về phát triển bản thân”
2. Khi đã có 1 list các cuốn sách thì họ thường đọc những lời review ngắn dưới đó. Lời review về cuốn sách nào hay thì họ mua cuốn đó

Khi mạng xã hội Tiktok ra đời, đặc biệt là Tiktok shop hiện nay rất phổ biến khiến cho người muốn mua sách dễ bị lôi cuốn hơn thông qua:

1. Những người làm Affiliate họ làm 1 video ngắn về một vài câu nói hay trong cuốn sách đó và đăng lên. Đồng thời gắn thêm link mua cuốn sách đó
2. Khi người đọc lướt tới bài này, thường rất dễ bị lôi cuốn bởi những câu nói này quá hay, quá đúng + nhạc video còn hay nữa. Bằng đấy thôi cũng đủ để một người mua mà không ngần ngại rồi.

Trên đây có hai trường hợp, mình sẽ đưa ra kết quả khách quan nhất của từng trường hợp:

Trường hợp đầu tiên, bạn đọc khi mua sách về sẽ có đọc nhưng khả năng cao là bỏ dở giữa chừng. Tất nhiên sẽ có những bạn đọc mua được cuốn sách phù hợp và đọc xong hết nhưng mình vẫn coi đây là số ít.

Trường hợp thứ 2, bạn đọc khi mua về sẽ có xu hướng tìm đến đúng những câu nói hay mà bạn ấy thấy trên Tiktok đó và đọc. Đọc xong sẽ có xu hướng đọc một vài trang ở đầu hoặc xem qua mục lục để chọn phần mình thích. Nhưng chung quy lại theo mình, trường hợp 2 này các bạn cũng chẳng đọc được bao nhiêu.

Theo quan điểm của mình để chọn được đúng thể loại sách chỉ áp dụng được với những ai thực sự nghiêm túc và có hứng thú với việc đọc sách. Dưới đây là một vài gợi ý của mình cũng như là cách làm để áp dụng vào việc tìm đọc một cuốn sách phù hợp.

1. Mình thường có 1 cuốn sổ tay, khi mình muốn mua 1 cuốn sách nào đó mình sẽ note vào đó là ví dụ là muốn mua cuốn “Đắc nhân tâm”
2. Mình sẽ lên trình duyệt WEB đọc review qua cuốn sách này để có cái nhìn tổng quan, nếu cần thiết mình sẽ đọc qua một vài trang của cuốn sách. Nhưng mình vẫn chưa chọn mua
3. Sau một vài ngày, nếu mỗi lần mình cảm thấy cần đọc cuốn này vì mục đích gì đó mình sẽ tick vào cạnh cuốn sách này 1 lần. Khi nào tick đủ 3 lần thì mình sẽ quyết định mua, còn trường hợp không tick hay tick không đủ thì mình sẽ không mua

Khi đã chọn mua được một cuốn sách ưng ý rồi thì việc tiếp theo là làm sao để đọc một cách hiệu quả.C

Cách mình đọc sách

Đối với một vài bạn đọc, khi đọc thường bỏ qua phần Lời nói đầu và giới thiệu về sách nhưng mình nghĩ điều này không nên. Với mình việc bỏ qua phần này không tôn trọng người viết sách và không nghiêm túc với cuốn sách mình đã mua. Đối với những cuốn sách dài thì Lời mở đầu và giới thiệu dao động khoảng 10-20 trang. Còn với những cuốn sách có độ dài vừa và ngắn thì dao động khoảng 5-10 trang. Cho nên tổng quan, thời gian chúng ta dành ra để đọc phần này cũng rất nhanh thôi, nhiều thì 15 phút ít thì 5 phút.

Cách đọc thông minh

Mình đã học được một cách đọc sách cũng như các loại tài liệu một cách rất nhanh nhưng lại hiệu quả cao.

Trước khi mình bắt đầu đọc một chương sách, mình sẽ nhìn lướt qua chương đó. Cái mình chú ý là chỉ là những “tiêu đề của các mục” trong chương đó và những “hình ảnh trong từng tiêu đề” trong chương đó. Và khi nhìn lướt đến hết chương, mình sẽ tưởng tượng lại những hình ảnh đó từ đó mình sẽ mường tượng ra chủ đề muốn nói đến trong từng mục.

Việc này giúp mình đọc nhanh hơn và sẽ có sự tưởng tượng khi đọc mà ít nhiều không gây chán nản, buồn ngủ khi đọc.

Cách đọc nhanh

Sau khi đã có sự tưởng tượng thông qua các hình ảnh liên kết với nội dung trong chương rồi thì mình mới áp dụng cách đọc nhanh bằng mắt vào được. Vì nếu không có sự tưởng tượng qua hình ảnh thì việc đọc nhanh sẽ rất khó hiểu hết nội dung. Với những cuốn sách khó đọc, thì việc đọc bằng mắt là điều không thể nếu không có sự tưởng tượng trước đó.

Cách mình đọc nhanh bằng mắt rất đơn giản, mình nhớ cách đọc này mình biết đến từ hồi mình còn học cấp 2 khoảng lớp 7, lớp 8 gì đó. Trường mình có mời một diễn giả về truyền cảm hứng và trong suốt khoảng thời gian đứng trên sân khấu, thầy ý có đề cập tới cách đọc nhanh mà thầy áp dụng. Và từ khoảng thời gian đó tới bây giờ, mình cũng chưa từng thấy ai nói về cách đọc nhanh này.

Khi bắt đầu đọc một trang sách bất kỳ, hãy hướng thẳng ánh mắt thẳng vào chính trọng tâm trang sách cần đọc. Và khi đọc hãy dùng ánh mắt để lướt qua từng dòng một từ trên xuống dưới và từ trái qua phải, nhớ rằng chỉ có ánh mắt là đảo theo chữ còn vẫn phải giữ hướng nhìn vuông góc với trọng tâm của trang sách.

Có nên gạch, note lên sách hay không?

Việc này mình nghĩ là còn tuỳ người đọc và mục đích sử dụng cuốn sách. Có những người họ muốn tạo thẩm mỹ khi đọc thì mỗi lần đến đoạn cần note thì họ sẽ chụp ảnh lại hoặc là sau khi đọc xong chương, họ sẽ tóm tắt chương lên các ứng dụng ghi nhớ.

Với mình ngay từ xưa mình đã có xu hướng gạch note lên sách rồi. Sau đây mình sẽ nêu lý do vì sao mình lại làm như vậy

1. Mình coi việc đọc sách như là một cuộc trò chuyện với tác giả. Khi có đoạn này tâm đắc mình sẽ gạch hoặc tô bút nhớ, khi mình cảm thấy chỗ nào không hiểu hoặc không đồng tình với quan điểm của tác giả mình sẽ ghi ra lề sách.
2. Việc note ra như này khiến mình tập trung hơn và có nhiều suy nghiệm khi đọc.
3. Việc note ra lề sách với mình, nó sẽ tạo ra mối liên hệ giữa thông tin mới trong sách và thông tin mình đã biết. Càng viết chi tiết hoặc càng cố gắng hiểu điều gì đó, mình càng cảm thấy có nhiều khả năng lưu giữ thông tin mới này trong bộ nhớ dài hạn của mình.

Chọn khung thời gian đọc sách

Với mỗi người, mỗi hoàn cảnh sẽ có từng khoảng thời gian đọc khác nhau sao cho việc đọc diễn ra thuận lợi nhất.

Mình lựa chọn việc đọc sách vào cuối ngày, mỗi tối khi ăn xong mình sẽ học bài và lên kế hoạch cho ngày mới. Khi hoàn thành hết các việc mình sẽ bắt đầu đọc sách khoảng 30p rồi đi ngủ. Theo mình, mỗi người cần có những khoảng thời gian cố định để đọc sách như một thói quen. Ngoài ra, mình sẽ có những khoảng thời gian không được cố định như có thể một buổi chiều đi cafe thì mình vẫn có thể đọc sách hay một buổi đi camping, trước mắt là khung cảnh thiên nhiên tuyệt đẹp thì ngồi đọc sách còn gì bằng. Những khoảng thời gian không cố định như vậy thì mình sẽ lựa chọn đọc những chủ đề sách dễ đọc, thiên hướng selp-help và thư giãn một chút. Còn những khoảng thời gian cuối ngày mình sẽ đọc về những kiến thức và chủ đề chuyên môn mình quan tâm.

Một vài quan điểm cá nhân khi đọc

Dưới đây là một vài bổ trợ của riêng mình khi đọc sách

1. Khi đang đọc mà có suy nghĩ gì xuất hiện trong đầu gây xao nhãng thì mình thường chuẩn bị giấy note sẵn trên bàn và ghi xuống. Điều này giúp mình loại bỏ được ngay suy nghĩ đó và giải quyết sau. Cái này hiệu quả nè, mọi người thử áp dụng nhé.
2. Khi đọc cần tập trung thì nên ở nơi nào yên tĩnh, thư giãn nhất
3. Lỡ có buồn ngủ khi đọc thì cần dừng đọc, đi ra hít đất hoặc khởi động cơ thể 5-10 phút là tỉnh ngay. Sau đấy vào đọc tiếp
4. Ngoài việc note ra lề sách như trên mình có nói thì sau mỗi chương sách mình còn tóm tắt lại là dẫn chứng ra những câu nói tâm đắc trong chương đó lên ứng dụng Notion. Để khi muốn xem lại thì đây là nơi thực tế nhất vì chính mình là người review
5. Đã áp dụng việc mua sách đúng nhưng về vẫn thấy không phù hợp thì cũng đừng cố đọc hết vì suy cho cùng việc đọc sách là có thêm được kiến thức. Dù nhiều hay ít đó vẫn là kiến thức mới, cứ tìm chỗ nào cần thì đọc thôi nhé

Tổng kết

Để cải thiện việc đọc sách sao cho hiệu quả

1. Chọn đúng chủ đề sách cần đọc (quan trọng)
2. Đọc sách thông minh thì cần nhìn lướt tổng quát và tưởng tượng lại từ hình ảnh
3. Đọc nhanh bằng mắt
4. Ghi chép khi đọc
5. Chọn khung thời gian phù hợp để đọc (mình đề xuất đọc ở nơi yên tĩnh)

Trên đây là toàn bộ những gì mình muốn chia sẻ để giúp mọi người đọc sách hiệu quả hơn. Bài viết dựa trên những trải nghiệm cá nhân của mình, mong rằng mọi người gom nhặt được điều gì đó khi đọc bài viết của mình.